Zamek w Barcianach, położony w województwie warmińsko-mazurskim, to imponujący przykład średniowiecznej architektury obronnej. Budowę zamku rozpoczęto około 1360 roku z inicjatywy Krzyżaków, którzy dążyli do umocnienia swojej władzy na terenie Prus. Pierwsza faza budowy zamku polegała na wzniesieniu czworoboku murów z wysuniętymi alkierzami i basztami. Mury te, zwieńczone krenelażem, służyły obronie i nadawały zamkowi charakterystyczny wygląd.
W trzeciej ćwierci XIV wieku zamek przeszedł kolejną fazę rozbudowy. W ramach tej fazy nadbudowano wschodnie skrzydło zamku, gdzie zgodnie z pierwszym projektem zamku komturskiego z kaplicą, która sięgała do przejazdu bramnego, oraz z pomieszczeniem nad bramą. Mury nadbudowy wchłonęły istniejący mur obwodowy, przekształcając jego krenelaż. Prace te jednak nie zostały ukończone zgodnie z planem.
W kolejnym etapie, zakończonym przed 1377 rokiem, zrealizowano drugą wersję wschodniego skrzydła zamku. Zmodyfikowano wówczas zasięg kaplicy, przedłużając ją ponad przejazd bramny, jednocześnie rezygnując z pomieszczenia nad bramą. W wyniku tych prac powstały pełne rozwiązania architektoniczne i użytkowe dla zamku komturskiego, w tym kaplica, kapitularz, refektarz, kuchnia, magazynowe piwnice oraz brama i przejazd bramny. Pomieszczenia te zachowały do dziś wiele oryginalnych średniowiecznych cech, takich jak krzyżowo-żebrowe sklepienia piwnic i parteru oraz kolebkowe sklepienia przejazdu bramnego. Gotyckie okna i drzwi, choć częściowo zamurowane w późniejszych wiekach, również są świadectwem tej fazy budowy.
Pod koniec XIV lub na początku XV wieku zamek przeszedł czwartą fazę budowy, podczas której zrezygnowano z pełnego programu komturskiego na rzecz mniejszych, bardziej praktycznych rozwiązań. Zmiany te były związane z nowymi uwarunkowaniami politycznymi i gospodarczymi w Państwie Krzyżackim. Państwo to, będące potężnym tworem politycznym, sięgało od Bałtyku po ziemie dzisiejszej Polski i Litwy, ale z biegiem czasu musiało stawić czoła wewnętrznym kryzysom i zewnętrznym naciskom. Z tego okresu pochodzą zachowane do dziś ślady budowy skrzydła północnego oraz murów kurtynowych. Strzępia na murach są świadectwem niezrealizowania południowego skrzydła zamku, co wskazuje na odstąpienie od koncepcji czworoboku.
W czasach nowożytnych zamek w Barcianach przeszedł kolejne przekształcenia. W 1580 roku, w epoce renesansu, gdy Polska była w unii z Litwą i przeżywała złoty wiek, do murów kurtynowych dobudowano spichlerzowe i gospodarcze skrzydło zachodnie. Przebudowano również krużganek przy skrzydle północnym. W końcu XVIII wieku, gdy Polska była pod zaborami, wzniesiono parterowy budynek mieszkalny dla zarządcy majątku, rozbierając przy tym część murów kurtynowych.
W XIX wieku, gdy tereny te były częścią Prus, rodzina Pachnio przekształciła wnętrza zamku, dostosowując je do nowych potrzeb użytkowych i estetycznych. W tym okresie wzdłuż ściany zachodniej skrzydła wschodniego powstał ciąg korytarzowy, amfiladowe układy przejść oraz zewnętrzne schody prowadzące do ogrodu. Prusy, po Kongresie Wiedeńskim w 1815 roku, stały się potęgą militarną i gospodarczą, a takie rezydencje jak zamek w Barcianach były przekształcane w luksusowe posiadłości.
W XX wieku, szczególnie po pożarze skrzydła północnego w 1915 roku, zamek przeszedł intensywne prace rekonstrukcyjne. Pożar, który zniszczył część zamku, wymusił odbudowę dachów skrzydeł północnego, zachodniego i części wschodniego. Odbudowa była prowadzona z zachowaniem gotyckich cech architektonicznych, co miało na celu przywrócenie zamku jego historycznego wyglądu. W okresie międzywojennym oraz podczas II wojny światowej, zamek w Barcianach był wykorzystywany do różnych celów wojskowych i gospodarczych. W tych burzliwych czasach, zamek pełnił funkcje magazynowe oraz administracyjne, co wpłynęło na jego stan techniczny i wygląd.
Po II wojnie światowej, zamek w Barcianach znalazł się w granicach Polski. Okres powojenny był czasem intensywnych działań mających na celu odbudowę i ochronę dziedzictwa kulturowego. W latach 60. i 70. XX wieku przeprowadzono szeroko zakrojone prace renowacyjne, mające na celu przywrócenie zamku jego średniowiecznego wyglądu. Dzięki staraniom konserwatorów i badaczy, zamek zachowuje swoje średniowieczne dziedzictwo, oferując zwiedzającym niepowtarzalną podróż w czasie.
